odsetki ustawowe

Odsetki ustawowe 2024, 2023, 2022, 2021, 2020 (...) 2000
zasady naliczania, tabela, definicja, podstawa prawna

Spis treści:
Definicja pojęcia odsetki
Odsetki ustawowe - Definicja
Odsetki ustawowe za przedłużony termin płatności
Odsetki ustawowe za opóźnienie - Definicja
Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych - Definicja
Zryczałtowane koszty odzyskania należności
Odsetki ustawowe w Excel
Odsetki ustawowe - Wysokość
Odsetki ustawowe za opóźnienie - Wysokość
Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych - Wysokość
Odsetki ustawowe - Wzór na wyliczenie odsetek
Jak liczyć odsetki ustowe - przykłady
Przykład 1. - wyliczenie odsetek 2012-2013
Przykład 2. - wyliczenie odsetek 2008-2009
Odsetki ustawowe - Od kiedy liczyć
Odsetki ustawowe - Podstawa prawna

Odsetki ustawowe - Definicja

Odsetki ustawowe
część udostępnionego kapitału (np. pożyczki) stanowiąca formę wynagrodzenia w przypadku gdy jest ono należne a strony takowego nie określiły.

Odsetki ustawowe za przedłużony termin płatności
Gdy strony (przedsiębiorcy z wyjątkiem podmiotów leczniczych) przewidują w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel może żądać odsetek ustawowych po upływie 30 dni od dnia spełnienia swojego świadczenia niepieniężnego i doręczenia dłużnikowi faktury. Odsetki takie można jednak naliczać nie dłużej niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego (od tego momentu obowiązują, bowiem odsetki za opóźnienia w transakcjach handlowych).

Odsetki ustawowe za opóźnienie
stanowią formę odszkodowania za zwłokę w spełnieniu świadczeń pieniężnych. Należą się zarówno przedsiębiorcom, jak i osobom nie prowadzącym działalności gospodarczej. Wierzyciel nie musi wykazywać swoich strat, wystarczy udowodnienie okresu zwłoki oraz wysokości kwoty dłużnej, aby otrzymać odszkodowanie w formie odsetek. Jeżeli wysokość odsetek za zwłokę nie jest w inny sposób określona - należą się odsetki ustawowe za opóźnienie.

Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych
Odstępstwo od tej zasady wprowadziła ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych od 2020 roku o nazwie ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (z dnia 8 marca 2013 roku Dz.U. 2013, poz. 403, z późn. zm. Dz.U. 2015 poz. 1830, Dz.U. 2018 poz. 650, Dz.U. 2019 poz. 1649, Dz.U. 2019 poz. 2020 ; wcześniej z dnia 12 czerwca 2003 r. Dz.U. Nr 139, poz. 1323), wg której to, w przypadku braku odmiennych uregulowań stron, w transakcjach między przedsiębiorcami, jeżeli wierzyciel spełnił swoje świadczenie, za okres pomiędzy terminem zapłaty a realizacją zobowiązania przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych. Jeżeli terminu zapłaty nie przewidziano, odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych przysługują wierzycielowi po upływie 30 dni liczonych od dnia spełnienia przez niego świadczenia. W przypadku gdy strony transakcji handlowej przewidziały w umowie zbadanie towaru lub usługi celem potwierdzenia zgodności towaru lub usługi z umową, termin 30 dni liczony jest od dnia zakończenia badania.

Zryczałtowane koszty windykacji
Dodatkowo w transakcjach handlowych, dla każdej nieuregulowanej w terminie należności, wierzycielowi przysługuje zwrot kosztów dochodzenia należności tj. równowartość kwoty 40 euro , 70 euro lub 100 euro przeliczonej na polskie złote według średniego kursu EUR ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, jako rekompensata za koszty odzyskiwania należności.

Inne rodzaje odsetek:
odsetki podatkowe (od zaległości budżetowych)
odsetki maksymalne (dopuszczona prawem wysokość odsetek umownych)
odsetki lombardowe (wg stopy procentowej kredytu lombardowego NBP)
odsetki umowne (własne)

dodatek Excel - odsetki podatkowe, ustawowe, maksymalne, wynagrodzenie netto, kwota slownie

automatyczne obliczanie odsetek ustawowych w Excel :
Kalkulator Odsetek Ustawowych 1990-2023
Kalkulator Kosztów Odzyskania Należności 2013-2023

inne dodatkowe formuły (funkcje) Excel :
- sprawdzanie numerów kont bankowych, pesel, regon, NIP, dowodu osobistego,
- Kalkulator Wynagrodzeń, składek, potrąceń,
- Kalkulator Walutowy średnie kursy NBP 2023 2022 2021 2020 tabela A,
- Kalkulator Walut średnie kursy NBP 2018-2012 tabele A i B,
- Kalkulator Odsetek ZUS, PIT, VAT 1998-2023,
- Kalkulator Odsetek Maksymalnych 2006-2023,
- Kalkulator Odsetek Lombardowych 1992-2023,
- kwota słownie po polsku,
- liczba słownie po angielsku,
- liczba słownie po niemiecku,
- liczba słownie po francusku,
- liczba słownie po rosyjsku,
- adresy Urzędów Skarbowych w Polsce
oraz odsetki ustawowe - kalkulator online

Odsetki ustawowe - Wysokość

Wysokość odsetek ustawowych
na podstawie §2 art. 359 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) ogłasza Minister Sprawiedliwości w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej 'Monitor Polski'.

Tabela 1. Stawki (zestawienie) odsetek ustawowych obowiązujące w poszczególnych okresach od roku 2000 do 2023 (wyrażone w procentach w stosunku rocznym):

Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie
na podstawie §2 art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) ogłasza Minister Sprawiedliwości w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej 'Monitor Polski'.

Tabela 2. Stawki (zestawienie) odsetek ustawowych za opóźnienie obowiązujące w poszczególnych okresach od roku 2016 (wyrażone w procentach w stosunku rocznym):

Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych
na podstawie art. 11c w związku z art. 11b pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. poz. 403 oraz z 2015 r. poz. 1830) ogłasza Minister Rozwoju w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej 'Monitor Polski'.

Tabela 3. Stawki (zestawienie) odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych obowiązujące w poszczególnych okresach od roku 2015 (wyrażone w procentach w stosunku rocznym):

Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych

Od dnia Stawka Stawka ^(*) Podstawa prawna

01-01-2024 15,75% 13,75% Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii 22/12/2023

01-07-2023 16,75% 14,75% Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii 29/06/2023

01-01-2023 16,75% 14,75% Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii xx/01/2023

01-07-2022 16,00% 14,00% Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii 27/06/2022

01-01-2022 11,75% 9,75% Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii 31/12/2021

01-07-2021 10,10% 8,10% Obwieszczenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii 28/06/2021

01-01-2021 10,10% 8,10% Obwieszczenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii 28/12/2020

01-07-2020 10,10% 8,10% Obwieszczenie Ministra Rozwoju 02/07/2020

01-01-2020 11,50% 9,50% Obwieszczenie Ministra Rozwoju 23/12/2019

01-01-2016 9,50% Obwieszczenie Ministra Rozwoju 07/01/2016

09-10-2014 8,00% Obwieszczenie Ministra Finansów 10/10/2014

(*) - w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 2-4 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej

Odsetki ustawowe - Wzór na wyliczanie odsetek:

Kz x L x O
-------------- = On
365

gdzie poszczegolne symbole i liczby oznaczają:
Kz - kwotę zaległości,
L - liczbę dni zwłoki,
O - stawkę odsetek za zwłokę w stosunku rocznym,
365 - liczbę dni w roku,
On - kwotę odsetek,

Jak liczyć odsetki ustawowe - przykłady

Przykład 1.

zaległość: 100 zł, odsetki ustawowe liczone od 2012-12-15 do 2013-01-14
dni zwłoki: 30, stopa odsetek ustawowych: 13%
100 × 30 × 13% / 365 = 1,07 zł

Przykład 2.

W przypadku obliczania odsetek za zwłokę w spełnieniu świadczenia istniejącą w okresach, w których obowiązywały różne stawki odsetek ustawowych, odsetki winny być naliczone według wzoru odrębnie za każdy z tych okresów, a następnie zsumowane.

zaległość: 1000 zł, odsetki ustawowe liczone od 2008-12-01 do 2009-02-02
od 2008-12-01 do 2008-12-14 upłynęło 13 dni, w/g stopy 11,50% odsetki wynoszą 4,10 zł
od 2008-12-15 do 2009-02-02 upłynęło 50 dni, w/g stopy 13,00% odsetki wynoszą 17,81 zł
w sumie: 63 dni zwłoki, odsetki ustawowe 21,91 zł

odsetki ustawowe - przykład użycia funkcji dodatkowej excel obliczającej wysokość odsetek ustawowych

obliczanie odsetek ustawowych w excel

Odsetki ustawowe - Od kiedy liczyć

Jeżeli termin zapłaty przypada w dzień ustawowo wolny od pracy, tzn. w święto lub w niedzielę, wówczas ulega on przesunięciu na następny dzień niebędący ustawowo wolnym od pracy (np. z niedzieli na poniedziałek). Jeżeli termin zapłaty przypada na inny dzień wolny od pracy, np. na sobotę, wówczas nie ulega on przesunięciu.

W umowie można zastrzec również tzw. odsetki umowne, określone procentowo albo w postaci wielokrotności odsetek ustawowych. Należy jednak uważać, aby zastrzeżone odsetki nie były zbyt wysokie, gdyż może to prowadzić do nieważności postanowienia umownego. Patrz odsetki maksymalne.

Odsetki ustawowe - Podstawa prawna

Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 stycznia 2016 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych (M. P. 2016 poz. 46)

(...)

wysokość odsetek ustawowych wynosi 5% w stosunku rocznym.

Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 stycznia 2016 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (M. P. 2016 poz. 47)

(...)

wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie wynosi 7% w stosunku rocznym.

Obwieszczenie Ministra Rozwoju z dnia 7 stycznia 2016 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych (M. P. 2016 poz. 43)

(...)

wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 30 czerwca 2016 r., wynosi 9,50% w stosunku rocznym.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r., Nr 16, poz.93, z późn. zm.):

(...)

Art. 359. § 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.

§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.

§ 2¹. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne).

§ 2². Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.

§ 2³. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.

§ 3. (uchylony).

§ 4. Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej 'Monitor Polski', wysokość odsetek ustawowych.

Art. 360. W braku odmiennego zastrzeżenia co do terminu płatności odsetek są one płatne co roku z dołu, a jeżeli termin płatności sumy pieniężnej jest krótszy niż rok - jednocześnie z zapłatą tej sumy.

(...)

Art. 481. § 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

§ 2¹. Maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie).

§ 2². Jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekracza wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie.

§ 2³. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych za opóźnienie, także w przypadku dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.

§ 2⁴. Minister Sprawiedliwości ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej 'Monitor Polski', wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie.

§ 3. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.

Art. 482. § 1. Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy.

§ 2. Przepis paragrafu poprzedzającego nie dotyczy pożyczek długoterminowych udzielanych przez instytucje kredytowe.

USTAWA z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz. U. 2013 poz. 403, z późn. zm.):

(...)

Art. 4. Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) transakcja handlowa - umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością;

1a) świadczenie pieniężne - wynagrodzenie za dostawę towaru lub wykonanie usługi w transakcji handlowej;

2) podmiot publiczny - podmioty, o których mowa w art. 4 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych;

3) odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych:

a) w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym - odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i ośmiu punktów procentowych,

b) w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym - odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i dziesięciu punktów procentowych;

(...)

Art. 7. 1. W transakcjach handlowych - z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny - wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie;

2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

(...)

Art. 11b. Do ustalenia wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych stosuje się stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego obowiązującą w dniu:

1) 1 stycznia - do odsetek należnych za okres od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca;

2) 1 lipca - do odsetek należnych za okres od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia.

Art. 11c. Minister właściwy do spraw gospodarki ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski, wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych.

(...)

Odsetki ustawowe 2024, 2023, 2022, 2021, 2020 (...) 2000 zasady naliczania, tabela, definicja, podstawa prawna

Odsetki ustawowe - Definicja

Odsetki ustawowe - Wysokość

Odsetki ustawowe - Wzór na wyliczanie odsetek:

Jak liczyć odsetki ustawowe - przykłady

Odsetki ustawowe - Od kiedy liczyć

Odsetki ustawowe - Podstawa prawna

Odsetki ustawowe 2024, 2023, 2022, 2021, 2020 (...) 2000
zasady naliczania, tabela, definicja, podstawa prawna